شصت و نهمین نشست ادبی چارباغ خیال

پنج‌شنبه ۲۶مهر( میزان) ۱۴۰۳ خورشیدی، در شصت و نهمین نشست هفتگی انجمن ادبی «خانۀ مولانا» و انجمن «نویسنده‌گان بلخ»  با همکاری کتابخانه عمومی فردوسی با عنوان «چهار باغ خیال» در تالار ابن‌سینای «کتابخانۀ فردوسی»،شاهد رونمایی دفتر شعر خانم «هجران یوسفی»«سروهای پژمرده» بودیم صالح محمد خلیق (رئیس انجمن نویسنده‌گان بلخ، شاعر و پژوهش‌گر توانا)،سید سکندر حسینی بامداد ( شاعر، منتقد و رئیس کتابخانۀ عمومی فردوسی) عبدالواحد عاطف کابلیان (شاعر و ادبیات‌شناس معاصر) و سید محمدآقا طیبی»(شاعر و نویسنده) دیدگاه‌شان را پیرامون این با شرکت کنندگان در میان گذاشتند. 

در آغاز« آقای خلیق» در باره کارنامه شاعر و مشخصات ظاهری اثر او پرداخته چنین بیان داشتند: هجران یوسفی  یکی از اعضای «انجمن نویسندگان بلخ است» و از سال 1385 به طرف شعر می‌گوید شعرهای چاپ شده  او به مراتب بهتر از تجربه‌های اولیه اوست  موضوعات محتوایی «سروهای پژمرده» را بیشترینه عاشقانه تشکیل می‌دهد که موارد اندکی هم در بارۀ نوروز، پدر، مادر، … سخن رفته است.

سپس سید سکندر حسینی بامداد  به اهمیت  حضور بانوان تاکید کرده و با بیان ضعف‌ها در حوزۀ ادبیات افغانستان وارزش اندک هنر  تاکیدهای‌شان را روی ضرورت مشکل‌یابی ریشه‌یی، فرهنگی و بنیادی در لایه‌های مختلف جامعه مبذول داشتند استاد بامداد شعر و ادبیات را از مقوله‌های مهمی می‌داند که خلای  حضور بانوان در این حوزه بسیار احساس می‌شود  ارج‌گذاری به تلاش‌های ادبی زنان برای رشد وشکوفایی شعر و ادبیات از اهمیت والایی برخوردار است.

استاد بامداد انتشار این مجموعه را در فضای کنونی قابل تقدیر شمرده، اشعار خانم یوسفی را در روانی و زبان لطیف و زنانه آن ستودند.

در ادامه عبدالواحد عاطف کابلیان روی چگونه‌گی شکل‌گیری یک اثر سخن رانده و بایدهای به چاپ رسیدن آن را به سه مرحله دسته‌بندی نمودند:

۱- نوشتن شعر در تنهایی: با حالت ناآگانه‌ که از هیجانات و احساسات مایه‌ برمی‌دارد؛ اما اغلب چهارچوب نادرستی دارد.

۲-گام اجتماعی: خوانش شعر به انجمن‌ها، شناخت جامعه، بهره‌گیری از اندوخته‌های دیگران که در این مرحله شاعر آگاه و مسئول به پخته‌گی می‌رسد.

۳ـ فراتر از انجمن/ کتاب: کار منظم و مرتب که نیاز به ویرایش، تزئین، چاب،… کارهای دیگر دارد تا به عنوان یک اثر علمی یا هنری بیرون داده شود.

آقای کابلیان شعرهای «سروهای پژمرده» را از نوع اول به حساب آورده وبرای شاعر آرزوی خلق آثار فاخر و بهتر کرد.

آقای طیبی با بینش منتقدانه  دفتر «سروهای پژمرده» را دارای ظاهر، برگ‌آرایی وزرح جلد زیبا؛ اما با ضعف‌های زیادی روبه رو می‌داند که از موارد عادی آن می‌توان به عدم قابلیت‌های زبانی و تصویر‌های غیر منطقی استناد کرد.

در بخش دوم برنامه، سید سکندر حسینی بامداد، به خوانش و تفسیر مثنوی معنوی حضرت مولانا پرداخت. در ادامه‌ی بحث‌های گذشته،  استاد بامداد، داستان عاشق شدن پادشاه بر کنیزک را صراحت بخشیده و به نکات ارزنده‌ای اشاره کرد.

در بخش بعدی، به نقد و بررسیِ چند دوبیتی از موسی مهربان اختصاص داشت. منتقدان هر یک، استاد صالح محمد خلیق، سید سکندر حسینی بامداد، عاطف کابلیان و محمدآقا طیبی، نظریات ارزنده و شایانی را در این زمینه ارائه کردند. چکیده‌ی نظریات‌شان از این قرار است: با آن‌که در اغلب دوبیتی های آقای مهربان، مشکلات زبانی، وزنی و عدم جابجایی دیده می‌شود؛ اما استفاده‌ی خوب از واژه‌ها و اصلاحات عامیانه و هم‌چنان کشفِ زیبایی های زبانی،…. به دوبیتی ها کش و جاذبه‌ی خاص بخشیده‌است. از آن‌جایی که دوبیتی قالب کوتاه و فشرده است، می‌بایست که سراینده‌، به سوژه‌های خوب و معجزه‌آسا بپردازد و از حشو و اضافات خودداری کند. در اکثر دوبیتی های مهربان، حشو و اضافات؛ از جمله حروف ربط، عطف،… دیده می‌شود. برای آقای مهربان پیشنهاد می‌شود تا به دوبیتی سرایان خوب ادب پارسی‌دری متصل شده و با خوانش دقیق اشعار ایشان، سروده های خود را پرورش‌ بدهد.

در بخش فرجامین، حاضران نشست: عبدالقیوم صداقت، حبیب‌الله سیاه‌سنگی، نسیم مبارز، طاها حسینی، سید احمد سادات، احمد رشاد حیدری، حبیب‌الرحمان فروتن، محمدالله احساس، حبیب‌الله وحید، علی‌داد حسینی، محمد جاوید، غلام الدین ابراهیمی، سید سکندر حسینی بامداد، صالح محمد خلیق و سید محمدآقا طیبی، سروده‌های شان را به خوانش گرفتند.

در بخش دوم برنامه، سید سکندر حسینی بامداد، به خوانش و تفسیر مثنوی معنوی حضرت مولانا پرداخت. در ادامه‌ی بحث‌های گذشته،  استاد بامداد، داستان عاشق شدن پادشاه بر کنیزک را صراحت بخشیده و به نکات ارزنده‌ای اشاره کرد.

در بخش بعدی، به نقد و بررسیِ چند دوبیتی از موسی مهربان اختصاص داشت. منتقدان هر یک، استاد صالح محمد خلیق، سید سکندر حسینی بامداد، عاطف کابلیان و محمدآقا طیبی، نظریات ارزنده و شایانی را در این زمینه ارائه کردند. چکیده‌ی نظریات‌شان از این قرار است: با آن‌که در اغلب دوبیتی های آقای مهربان، مشکلات زبانی، وزنی و عدم جابجایی دیده می‌شود؛ اما استفاده‌ی خوب از واژه‌ها و اصلاحات عامیانه و هم‌چنان کشفِ زیبایی های زبانی،…. به دوبیتی ها کش و جاذبه‌ی خاص بخشیده‌است. از آن‌جایی که دوبیتی قالب کوتاه و فشرده است، می‌بایست که سراینده‌، به سوژه‌های خوب و معجزه‌آسا بپردازد و از حشو و اضافات خودداری کند. در اکثر دوبیتی های مهربان، حشو و اضافات؛ از جمله حروف ربط، عطف،… دیده می‌شود. برای آقای مهربان پیشنهاد می‌شود تا به دوبیتی سرایان خوب ادب پارسی‌دری متصل شده و با خوانش دقیق اشعار ایشان، سروده های خود را پرورش‌ بدهد. 

در بخش فرجامین، حاضران نشست: عبدالقیوم صداقت، حبیب‌الله سیاه‌سنگی، نسیم مبارز، طاها حسینی، سید احمد سادات، احمد رشاد حیدری، حبیب‌الرحمان فروتن، محمدالله احساس، حبیب‌الله وحید، علی‌داد حسینی، محمد جاوید، غلام الدین ابراهیمی، سید سکندر حسینی بامداد، صالح محمد خلیق و سید محمدآقا طیبی، سروده‌های شان را به خوانش گرفتند.