نودمین نشست ادبی چارباغ خیال

چارباغ خیال در بلخ

نشست نودم

گزارش: سهراب حفیظی

نودمین نشست ادبی «چارباغ خیال» در بلخ، پس از ظهر روز پنج‌شنبه ۷ حمل (فروردین‌ماه) ۱۴۰۳ خورشیدی، با حضور پرشکوه سرایندگان و نویسندگان بلخی برگزار شد.

این نشست به میزبانی انجمن ادبی خانه‌ی مولانا و انجمن نویسندگان بلخ و با همکاری کتابخانه‌ی همگانی فردوسی برپا شد. هدف این نشست‌ها، گرامی‌داشت زبان و ادب پارسی، شناسایی چهره‌های برجسته‌ی ادبی از میان نویسندگان و سرایندگان جوان و یافتن راهکارهای سودمند برای بالندگی آنان دانسته شده است.

نشست با گردانندگی حمزه “عابر” آغاز شد و بخش‌هایی چون خوانش متن‌های کهن، واکاوی و سنجش سروده‌ها و خوش‌خوانی را دربر داشت.

بخش نخست: خوانش شاهنامه و بررسی زندگی فریدون

در بخش نخست، استاد صالح محمد “خلیق” به خوانش شاهنامه‌ی فردوسی پرداخت و بخش پنجم و ششم از زندگی فریدون پادشاه را روایت کرد. در این بخش‌ها، ماجراهایی سرنوشت‌ساز از دوران پادشاهی فریدون بازگو شد؛ از جمله چگونگی تقسیم کشور میان سه پسرش: ایرج، سلم و تور. استاد خلیق، ضمن خوانش این ابیات، به ریشه‌های نمادین این داستان پرداخت و اشاره کرد که چگونگی رفتار فریدون با فرزندانش، آموزه‌های ارزشمندی درباره‌ی دادگری، خردمندی و پیامدهای آزمندی دارد. او بیان کرد که ایرج، نماد دادگری و خرد، قربانی کینه‌ی برادرانش شد و این رخداد، نمایانگر نبرد همیشگی میان روشنایی و تاریکی در فرهنگ ایرانی است.

بخش دوم: سنجش و واکاوی سروده‌ها

این بخش از نشست به بررسی سروده‌ای از سید احمد “سادات” ویژه شد. سروده‌ی وی، که درون‌مایه‌ای عاشقانه داشت، از زبانی امروزی بهره برده و از نگاه ساختاری، روان و خوش‌آهنگ بود. استادان نشست، ضمن ستایش از مهارت شاعر در بهره‌گیری از تصویرسازی‌های عاطفی، به برخی نکات وزنی و ساختاری نیز اشاره کردند.

نقد و واکاوی سروده

استادان حاضر در نشست بر این باور بودند که سروده‌ی آقای سادات، با وجود بهره‌گیری از شیوه‌های نوین سرایش، در برخی بیت‌ها از نظر هم‌آوایی میان ردیف و قافیه کاستی‌هایی دارد. پیشنهاد شد که برای افزایش انسجام موسیقیایی شعر، بر هماهنگی واژگان پایانی و تناسب معنایی آن‌ها با درون‌مایه‌ی سروده بیشتر کار شود. همچنین، استادان پیشنهاد کردند که شاعر برای پربارترشدن احساس در سروده‌هایش، از لایه‌های عمیق‌تری از توصیف و تصویرپردازی بهره گیرد و از واژگان عاطفی و استعاره‌های بومی بیشتر استفاده کند.

بخش پایانی: خوش‌خوانی سروده‌های نو

در فرجام، هموندان چارباغ: غلام‌الدین “ابراهیمی”، احمد سهراب “حفیظی”، محمدالله “احساس”، حسین علی “صابری”، استاد سید سکندر حسینی “بامداد”، استاد صالح محمد “خلیق” و حمزه “عابر” تازه‌ترین سروده‌های خود را خوش‌خوانی کردند. هر شاعر، بسته به سبک و درون‌مایه‌ی ویژه‌ی خود، بخشی از جهان‌بینی و نگرش ادبی خویش را به نمایش گذاشت.

این نشست، همانند دیگر نشست‌های چارباغ خیال، با گرفتن یادمانه‌های تصویری به فرجام رسید.