نودوهفتمین نشست ادبی چارباغ خیال

گزارش: موسی مهربان

عصر پنج‌شنبه، اول خردادماه ۱۴۰۴ هجری خورشیدی، نودوهفتمین نشست هفتگی انجمن ادبی «خانه مولانا» و انجمن نویسندگان بلخ با عنوان «چارباغ خیال»، با همکاری کتابخانه‌ی عمومی فردوسی و با حضور استاد صالح‌محمد خلیق (پژوهشگر توانای بلخ) و سیدسکندر حسینی بامداد (رئیس کتابخانه‌ عمومی فردوسی و انجمن ادبی خانه مولانا)، در سه بخش و با اجرای موسی مهربان برگزار شد:

1. متن‌خوانی (شاهنامه فردوسی)

2. نقد و تحلیل شعر

3. شعرخوانی

در بخش نخست، خوانش شاهنامه و ادامه‌ی داستان فریدون و تقسیم قدرت میان پسرانش، توسط پژوهشگر برجسته‌ی بلخ، استاد صالح‌محمد خلیق، شرح و تحلیل شد.

در بخش دوم، یک قطعه غزل از آقای خوشحال کریمی از چندین نگاه مورد نقد و بررسی قرار گرفت.

چکیده دیدگاه‌ها

زبان:
شعر آقای کریمی که در مضمون عاشقانه سروده شده، از منظر زبان، دست‌اول، پالایش‌نیافته و صیقل‌نخورده ارزیابی شد. استفاده از واژه‌های زائد که نه بار عاطفی و نه بار معنایی داشتند، همچنین ازدحام ضمایر و ناسازگاری هم‌نشینی واژگان، از جمله نکاتی بودند که به زبان شعر آسیب زده و از زیبایی آن کاسته‌اند.

مضمون:
مضمون شعر، که حول محور جدایی معشوق شکل گرفته، آن‌گونه که بایسته است، پرداخت نشده و شاعر در مضمون‌سازی ضعیف عمل کرده است. خلاقیت لازم در ساخت مضمون مشاهده نمی‌شود و شعر از موضوع اصلی فراتر نرفته و نکته‌ای تازه بر آن نیفزوده است. همچنین دستور زبان نیز در برخی موارد رعایت نشده است.
از آن‌جا که این شعر بسیار طولانی بود، استاد خلیق توصیه کردند که شاعران نوپا بهتر است اشعار خود را کوتاه بسرایند. در مجموع، ایشان استعداد شاعر را قابل توجه دانسته و آینده‌ی او را روشن ارزیابی کردند.

عاطفه:
با توجه به اینکه شعر در قالبی کاملاً کلاسیک سروده شده، انتظار می‌رفت در سطحی عاطفی و تأثیرگذار ظاهر شود. با این حال، شعر نتوانسته این انتظار را برآورده کند و حتی در سطح یک شعر عاطفی متوسط نیز قرار نگرفته است.

تخیل:
در بخش تخیل نیز، شعر نتوانسته تصاویر تازه، هیجان‌انگیز و دلنشینی ارائه دهد. تشبیه‌های به‌کاررفته نیز دلچسب نبوده و به تقویت بار عاطفی و زیبایی شعر کمک نکرده‌اند.

در پایان، شاعران حاضر در نشست، از جمله موسی مهربان، شکرالله موسوی، سید حسین حسینی، احمد رشاد حیدری، خوشحال کریمی، محمدالله احساس، سیدسکندر حسینی بامداد و صالح‌محمد خلیق، اشعار تازه‌ی خود را قرائت کردند.