هفتادمین نشست ادبی چارباغ خیال

عصر پنجشنبه  ۳ عقرب(آبان ماه) سال ۱۴۰۳ خورشیدی، هفتادمین نشست هفتگی انجمن ادبی «خانه مولانا» و انجمن نویسنده‌گان بلخ با عنوان «چارباغ خیال» باهمکاری کتابخانه‌ی عمومی فردوسی با حضور استاد صالح محمد خلیق (شاعر و پژوهشگر بلخی) عبدالواحد عاطف کابلیان(شاعر و منتقد)، و  جمعی از شاعران و نویسنده‌گان، در چهار بخش اجرا گردید:

متن خوانی ( شاهنامه)

بحث قالب‌های شعر فارسی- دری

نقد  و تحلیل اختصاصی

شعر خوانی

در بخش نخست، صالح محمد خلیق به خوانش و تفسیر بخش‌های از شاهنامه پرداخت. بحث محوری ایشان را، قیام کاوه‌ی آهنگر، نفوذِ فريدون در قصر شاهی ضحاک و اتفاقات اندرونِ کاخ تشکیل می‌داد. 

در بخش دوم برنامه، عاطف کابلیان سخنان خود را اندر باب قالب مثنوی و سیر آن در ادبیات فارسی‌دری آغاز کرد. وی ابزار داشت که مثنوی از قالب‌های کهن و پُر بارِ ادب فارسی‌دری است که به مرور زمان، وارد ادبیاتِ دیگر ملل گردیده‌است. در اوایل، ازو مثنوی تنها برای بازتاب سوژه‌های تاریخی، عرفانی، تربیتی، عاطفی و حکمی استفاده می‌شده؛ اما به مرور زمان این روند تغییر کرده و از مثنوی به عنوان قالب زیبا و هنری استفاده گردیده‌است. تمایزات مثنوی امروزی با کلاسیک، بیشتر در آهنگ، مفاهیم و هنرمندی‌های نهفته در آن است. از مثنوی سرایان نوین ادب فارسی می‌توان از: علی معلم، مرتضی امینی، کاظم کاظمی، رفیع جنید،… نام برد.

در بخش سوم، پنج رباعی از حسین زبردست و دو رباعی از عبدالقیوم صداقت، توسط صلح محمد خلیق، عاطف کابلیان و سید محمدآقا طیبی، مورد نقد و بررسی قرار شد که چکیده نظریات‌شان از این قرار است: «در رباعیات آقای زبردست، وزن و قوافی رعایت گردیده و در جاجایی، مصراع‌ها پیوند افقی و عمودی مستحکمی دارند. از ترکیباتِ واژه‌گانی این سروده‌ها دانسته می‌شود که شاعر دارای ذهن مخیل و نازک خیال است، اما می‌باید تا قابلیت‌های زبانی، دستور زبان، شعر شناسی،… آشنایی نسبی داشته باشد. در سراسر سروده‌های زبردست، مشکلات زبانی و دستوری دیده می‌شود که نیاز به بازسازی و جابه‌جایی درست و هنرمندانه‌ دارد.

اما در قسمت نوشته‌های آقای صداقت باید انگاشت که سروده‌های وی نه‌تنها رباعی نیست؛ بلکه با مشکلات وزنی و زبانی نیز مواجه است. برای آقای صداقت پیشنهاد شد تا با مطالعه‌ی کتاب‌های آموزشی، آثار ادبی و مایه گرفتن از آموزگاران مختصص، تخصصی‌تر وارد عرصه شعر و هنر شود.»

در پایان، اعضای حاضر هر یک: نثار شهریور، سید موسی مهربان، محمدالله احساس، محمد آقا طیبی، عاطف کابلیان، رشاد حیدری، سیدمیرآقا موسوی، علی داد حسینی، اسدالله واحدی، سید حجت‌الله انتظاری، سید سجاد عادلی، رفیع الله محمدی، غلام الدین ابراهیمی، مهدی مهدی‌یار، حبیب‌الرحمان فروتن و صالح محمد خلیق سروده‌های تازه‌ی شان به خوانش گرفتند.