شصت و دومین نشست ادبی چارباغ خیال

به دنبال سلسله نشست‌های ادبی «چارباغ خیال»، عصر روز پنجشنبه ۱ سنبله‌(شهریور ماه) ۱۴۰۳ هجری خورشیدی؛ شصت‌ و دومین دور این برنامه از سوی انجمن‌های «خانه‌ی مولانا» و «نویسندگان بلخ»، در سالون ابن سینای کتابخانه‌ی عمومی فردوسی مزارشریف برگزار گردید.

در این نشست که از سوی سید محمدآقا طیبی اجرا می‌شد؛ نخست استاد صالح محمد خلیق (شاعر، پژوهش‌گر و رییس انجمن نویسندگان بلخ) به ادامه‌ی سلسله شاهنامه‌خوانی‌ها سهم این هفته را به خوانش گرفته و به شرح و بسط نکات مهم پرداخت. 

استاد خلیق، بعد از اشاره‌ی کوتاه به آغاز داستان فریدون و ضحاک، با شرح بیشتر به این قصه پرداخته و نکات ارزشمندی را بازگو نمودند.

در فاز دوم برنامه، عاطف کابلیان(شاعر و منقد ادبی)، به تفصیل« غزلِ معاصر فارسی‌دری از نگاه فُرم و ساخت» پرداخت. کابلیان آغاز جریان شعر معاصر فارسی‌دری را از سال ۱۲۹۸ خورشیدی و گره خورده با «نیما یوشیج» دانسته و تحول این قالب را در زمینه‌های فُرم و ساختار، متأثر از مکتب‌های نوپای غربی دانست. در ادامه، به توضیح مکتب«فرمالیسم روسی» و تأثیر آن بر غزل معاصر فارسی‌دری پرداخت‌. کابلیان در این راستا بیان ابراز نمود: پیروان مکتب فرمالیسم، بیشترین تمرکزشان بر زبان و ساختار زبان بود، تا محتوا و جان‌مایه. این مکتب به مرور زمان وارد قلمرو شعر فارسی‌دری شد و «انوش آذر پی» از پیش‌گامان این شیوه در ایران است. شوربختانه در افغانستان، تا کنون به گونه‌ی گستره در زمینه کار نشده‌است.

در بخش دیگر برنامه، به نقد غزلی از حسیب دهزاد  اختصاص یافت که استاد صالح محمد خلیق، علی‌رضا رحمانی، عاطف کابلیان و سید محمدآقا طیبی به نقد و بررسی این غزل پرداختند.

منتقدان در باب غزل آقای حسیب دهزاد گفتند: زبان آقای دهزاد جدید و مملو از شگردهای ادبی بود/ است؛ اما در این غزل، شگردهای شعری و حوادث زبانی کم‌تر دیده می‌شود. غزل منظور، از پیوند عمومی و افقی مستحکمی برخوردار است و در این سروده فقط با «منِ شاعر» رو به رو نیستم؛ بل «منِ اجتماع» هم حضور دارد. اگرچه شاعر سعی کرده تا نظر به مقتضای حال و اوضاع زمانه پیش‌ برود؛ اما از فضاهای هنری و تخیل شاعرانه کم‌تر استفاده نموده‌است. غزل آقای دهزاد، از نگاه شکل و بن‌مایه، به برخی از سروده‌های فرخی سیستانی و قصیده سُرایان مکتب خراسانی می‌ماند. شاعر، در این غزل از فضاهای نوین و شگردهای غزل معاصر فاصله گرفته و به شیوه‌ی کلاسیک( سبک خراسانی) گرایش پیدا کرده‌است. یکی از بهترین راه‌کارهای که شاعر / نویسنده را با جامعه نوین و ادبیات معاصر پیوند می‌دهد، همانا خوانش و پی‌گیری مداومِ آثار معاصر و شاه‌کارهای ادبی جهان است.

در بخش پایانی نشست، هر یک از حاضران این برنامه:  احمد ارشاد حیدری، محمد اسد احساس، ویس شیرزاد، سید یاسین شریفی، عبدالقیوم صداقت، حسین علی صابری، سید علی حیدری، عاطف کابلیان، صالح محمد خلیق، صالح محمد خلیق و محمدآقا طیبی، شعرهای تازه‌ی شان را به خوانش گرفتند. 

این نشست، با گرفته شدن عکس‌های گروهی به فرجام رسید.