هفتاد و نهمین نشست ادبی چارباغ خیال

گزارش: حمزه عابر

هفتاد و نهمین نشست ادبی «چارباغ خیال» در بلخ در حالی برگزار شد که جلسهٔ «نقد اختصاصی» شعر این نشست‌ها نیز به ایستگاه «هفتمین» خودش رسیده بود.

این نشست ادبی پس از ظهر روز پنج‌شنبه ۱۳ جدی(دی‌ماه) ۱۴۰۳ خ. از سوی «انجمن ادبی خانه مولانا»، انجمن «نویسندگان بلخ» با همکاری ریاست کتابخانه عمومی فردوسی در «سالن ابن سینا»ی همان کتابخانه و با حضور پر شکوه شاعران و نویسندگان بلخ، برگزار شد.
🖋همایش ادبی چارباغ خیال با گردانندگی آقای ویس شیرازد آغاز شد و شاهنامه‌خوانی، نقد اختصاصی شعرهای مجید خاکسار و شعرخوانی اعضای نشست از فرایندهای آن بود.

خوانش «شاهنامه فردوسی» توسط استاد «صالح محمد خلیق» نخستین گام این نشست را رقم می‌زد و آن بزرگ‌مرد بلخ، در ادامه‌ی سلسله‌‌خوانش و صحبت‌هایش در این خصوص، بار دیگر درباره‌ی شخصیت فریدون پادشاه از منظر فردوسی سخنی چند ارائه نمود.

پس از آن، تمرکز اعضای نشست به جلسه نقد و بررسی اختصاصی شعر عطف شد و طبق فراخوان منتشرشده از سوی دبیران این نشست‌ها، ایستگاه هفتم این سلسله جلسات، میزبان پنج شعر از آقای «مجید خاکسار» شاعر جوان و نیک‌قریحه بود که با استقبال گرم شاعران و منتقدان، بر سبد نقد نهاده شد.

پنج غزل مجید خاکسار، از چندین نگاه و به صورت دسته‌بندی شده توسط منتقدین حاضر در نشست، نقد و بررسی شد که آقایان: صالح محمد خلیق،‌ سیدسکندر حسینی بامداد و تنی چند از سایر اعضا، هرکدام به نوبه‌ی خود با عناوینی چون:

زبان شعرهای مجید خاکسار، تخیل، تصویر، فضاسازی و مضمون شعرهای آقای خاکسار به بررسی این شعرها پرداختند.

چکیده صحبت‌های صالح محمد خلیق:

پژوهشگر بلخ درباره‌ی ویژگی‌ها و چگونگی زبان شعرهای آقای خاکسار از چندین زاویه به صحبت پرداخت و گفت: زبان سروده‌های آقای خاکسار به عنوان یک عنصر شعر، کاربرد فراوانی دارد.

وی چندین ویژگی زبانی را نام برد و نمونه‌های از شعرهای آقای خاکسار را به عنوان شاهدمثال ‌‌ذکر نمود.
۱: امروزی بودن زبان: نگاه‌های امروزی، خیال‌انگیزی‌ها و کشف‌های تازه و با واژگان و اصطلاحاتی که زبان را امروزی می‌کند در شعرهای آقای خاکسار بسیار مواجه می‌شویم که برای شاعر تازه‌ی مثل او این خود دستاوردی است بزرگ و مبارک.

مردم‌گرایی: واژگان و اصطلاحات بومی به صورت دل‌نوازی در غزل‌های وی به چشم می‌خورد.

دستور زبان: شعرهای آقای خاکسار از نگاه دستوری عاری از مشکلات تخنیکی است که این نیز می‌تواند از نکات قوت زبان شعری وی محسوب شود.

ترکیب‌سازی: ترکیب‌های وصفی و اضافی خوب در این شعرها پدید آمده است که دل‌پذیر و زیبا استند.

ایجاز: در این شعرها متأسفانه با موارد زیادی از حشو و اضافات برمی‌خوریم که زبان را دچار تکلف کرده و در نقطه مقابل زیبایی‌های کوتاه‌گویی شاعرانه ایستاده است.

چکیده صحبت‌های سید سکندر حسینی بامداد

رئيس انجمن ادبی خانه مولانا به بررسی عاطفه، تخیل، تصویر و مضمون‌سازی شعرهای مجید خاکسار  پرداخته، چنین اذعان داشت:

در گام نخست شایسته است پیشرفت چشم‌گیر شاعر جوان و خوش‌قریحه آقای خاکسار را در این مدت زمان کم، تبریک و خجسته عرض کرد و آن را بشارتی از نیک‌آیندگی این شاعر به شمار آورد. 

از نگاه من شاعر موفق کسی است که از ظرفیت شاعری و استعداد هنری خودش به صورت دقیق و عمیق بهره‌برداری می‌کند. از آنجایی که شعر از تضادها و تقابل‌ها شکل می‌گیرد، شاعر هنرمند کسی است که این تقابل‌ها و تضادها را در جامعه با نگاه هنری می‌بیند و بدیل فرازمینی پیشنهاد کرده و آن را در جان واژگان شعری خودش تزریق می‌کند. 

رسالت شاعر پیوند دادن امر انتزاعی و امر عینی است. 

به همین منظور آقای خاکسار توانسته است تا حدودی زیاد از این تقابل‌ها و تضادها به صورت دلخواه بهره‌برداری کند. 

شعرهای آقای خاکسار شکل منسجم و ارگانیک پیدا کرده است و از محور هم‌نشینی خوب برخوردار است. 

از گونه‌های مختلف آرایه‌های ادبی به صورت بسیار رضایت‌بخش در سروده‌های وی به چشم می‌خورد. 

آرایه‌های چون: کنایه، استعاره، تشبیه، واج‌آرایی، مراعات النظیر به چشم می‌خورد که از این میان بیشتر آقای خاکسار از کنایه در زبان شعرهای خودش بهره جسته است. و اما در جاهایی که از آرایه‌های ادبی کارگیری نشده است، در عوض جنبه‌ی عاطفی شعر تقویت شده است که این خود نمایانگر قدرت شاعرانگی شاعر است.

در اخیر بخش شعرخوانی اعضای نشست حسن ختام این همایش ادبی پر شکوه را رقم زد و شاعران حاضر در نشست: سیداحمدرشاد حیدری، فرید احمد لطیفی، حسین زبردست، حسن بی‌کران روحانی، موسی مهربان، لطیف الله حبیب‌زاده، محمدالله احساس، حسیب دهزاد، آقامحمد ذاهب، سهراب حفیظی، مهدی مهدیار، گل‌آقا طاهری دریابان، واحد علی‌نیا، حمزه عابر، سیدسکندر حسینی بامداد، عاطف کابلیان، استاد صالح محمد خلیق، فضل ربی افتقار و ویس شیرازد، شعرهای خودشان را به خوانش گرفتند.