هشتاد و یکمین نشست ادبی چارباغ خیال

گزارش: حمزه عابر

 هشتاد و یکمین نشست ادبی چارباغ خیال در بلخ با حضور شکوه‌مند جمعی از شاعران و فرهنگیان بلخی برگذار شد.

 این همایش عصر روز پنج‌شنبه ۲۷ جدی(دی‌ماه) ۱۴۰۳ خ. از سوی انجمن ادبی خانه‌ی مولانا و انجمن نویسندگان بلخ با همکاری کتابخانه‌ی عمومی فردوسی به منظور پاسداشت از زبان، ادبیات و فرهنگ فارسی و شناسایی استعدادهای برتر ادبی(از میان نویسندگان جوان) در بلخ و ارائه راهکارهای مناسب برای شکوفایی آن استعدادها، برگذار شد.

 نشست ادبی چارباغ خیال، با گردانندگی آقای ویس شیرزاد آغاز شد که خوانش متون کلاسیک، نقد و بررسی و خوش‌خوانی شعر از فرایندهای آن بود.

 بخش نخستین این نشست(خوانش متون کلاسیک) که از میان متون قدیم بیشترینه به خوانش شاهنامه فردوسی و مثنوی معنوی نظر دارد رشته‌ی نوبت را به کتاب سرشار از حکمتی مولانای بلخ سپارید.

این سلسه خوانش‌ها که با بیان و تفسیر آقای سید سکندر حسینی بامداد گره خورده بود، آهسته آهسته به بخش پایانی داستان و حکایت «کنیزک و پادشاه» رسیده بود که با گویش و روشن‌نمایی جناب بامداد راه به پایان برد.

در بخش دوم که از بخش‌هایی مهم و اساسی این نشست‌ها به شمار می‌آید، یک غزل و ده دوبیتی از دو شاعر نوگام: سهراب حفیظی و سید موسی مهربان به نقد و بررسی گرفته شد که در این خصوص شماری از اعضای نشست به شمول: استاد صالح محمد خلیق، سید سکندر حسینی بامداد و علی‌رضا رحمانی صحبت نمودند.

آنان شعر این دو شاعر را از نگاه زبان، موسیقی، صور خیال، محتوا و مضمون، ظرافت و خلاقیت شاعرانه بررسی نمودند که در ذیل به صورت فشرده آورده شده است.

 چکیده‌ی دیدگاه‌ها در خصوص شعر آقای حفیظی

زبان: شعر آقای حفیظی در نگاه اول، امروزی، روان، ساده و زیباست. اما در نگاه عمیق‌تر شعری است که نارسا می‌نماید و در رسانیدن معنا با سردرگمی دست و پنجه نرم می‌کند. علاوه بر آن تکرار و حشوهای قبیح نیز دامن‌گیرش است.

موسیقی: این شعر از موسیقی روان و آرامی برخوردار است که متناسب با مضمون خودش می‌نماید. موسیقی کناری آن گرچه پرکاربرد و تکراری است، اما با آن هم سعی شده است مضمون تازه‌یی را حمل کند.

 صور خیال: از میان صورهای چندگانه‌ی خیال، در این شعر از ابهام و تشخیص بهره‌برداری صورت گرفته است که البته صنعت ابهام بیشتر از اینکه باعث زیبایی شعر شود به پیچیدگی معنای آن یاری‌رسان بوده است.

 محتوا و مضمون: موضوع این شعر فقدان و دوری است که با نمایاندن تنهایی به گونه‌ی ابهام‌آمیز و مرموز، کوشش شده است مضمون‌سازی شود که تا حدودی نتیجه‌بخش بوده است.

 چکیده‌ی صحبت‌ها در خصوص شعر آقای موسی مهربان

زبان: زبان دوبیتی های مهربان، امروزی و روان است، اما با آن هم رد پای از واژگان کلاسیک در آن دیده می‌شود. آنچنان که باید، به استواری و رسایی نرسیده است و هنوز از تقعیدات و پیچیدگی‌های آسیب‌رس دوری صورت نگرفته است.

موسیقی: از موسیقی روان و زیبای دوبیتی به شکل درست و با مضامین بکر و تازه بهره‌برداری صورت گرفته است. موسیقی کناری نیز به خوبی در هر یک از دوبیتی‌ها رعایت شده است. واج‌آرایی‌های خوب نیز در آن به چشم می‌خورد.

صور خیال: در این دوبیتی از گونه‌های مختلف صور خیال: تشبیه، استعاره، تشخیص و… استفاده شده است که به ایحاد کشف و خلاقیت شاعرانه نیز کمک کرده است. از این میان آقای مهربان به استعاره بیشتر نظر داشته است که در بسیار از موارد موفقانه عمل کرده است.

محتوا و مضمون: موضوع این دوبیتی‌های از گونه‌های مختلف عاشقانه، اجتماعی، عدالت‌خواهی و آزادگی برخوردار است که می‌تواند پیامد خوب داشته باشد. در محتواهای این ده دوبیتی آقای مهربان با روی‌کرد نو و نگاه تازه به پدیده‌های هستی اش سعی نموده است مضامین جدید و زیبا خلق کند که در مواردی کامیاب و در مواردی نیز سر از ناکامی برون کرده است. تلاش‌ها و جدیت این شاعر باعث ایجاد ظرافت و نمایاندن خلاقیت در این دوبیتی‌ها شده است که بدون شک با تلاش بیشتر، نتیجه‌ی بهتر از پیش دست‌آویزش خواهد شد.

 بخش پایانی چارباغ خیال که به شعرخوانی اختصاص یافته است،‌ در آن شاعران حاضر:

مهدی مهدیار، علی‌رضا رحمانی، احمدرشاد حیدری، محمدالله احساس، سیدشاه محمد اسماعیل‌زاده، حمزه‌ی عابر، طاها حسینی، ویس شیرزاد، عصمت‌الله عاقلی، کهزاد عثمانی(مهما/از شاعران سمنگان)، استاد صالح محمد خلیق و ویس شیرزاد شعرهای تازه‌ی خودشان را خوش‌خوانی کردند.

هشتاد و یکمین نشست ادبی چارباغ خیال با گرفتن عکس‌های دسته‌جمعی و خاطره‌ساز به پایان رسید.