سی و سومین نشست ادبی چارباغ خیال

عصر پنجشنبه ۱۴ قوس(آذرماه)  سی‌‌ و یکمین نشست هفتگی انجمن ادبی «خانه مولانا» و انجمن نویسندگان بلخ با عنوان «چارباغ خیال» در کتابخانهٔ عمومی فردوسی با حضور صالح محمد خلیق (شاعر، نویسنده و رئیس انجمن نویسند‌گان بلخ)، سیدسکندر حسینی بامداد(رئیس انجمن ادبی خانهٔ‌مولانا و کتابخانهٔ عمومی فردوسی) علی‌رضا رحمانی(شاعر و منتقد ادبی) عاطف کابلیان (شاعر و منتقد ادبی) و جمعی از شاعران نوجوان بلخ برگزار شد. 

 این نشست ادبی توسط حمزه عابر (شاعر و عضو انجمن ادبی خانه‌مولانا و انجمن‌نویسنده‌گان بلخ ) در سه‌بخش ذیل اجرا شد:  

زیبایی شناسی در شعر فارسی- با بیان و شرح عاطف کابلیان 

نقد و بررسی اختصاصی

خوانش شعر 

بخش اول: زیبایی شناسی در شعر فارسی  

آقای عاطف کابلیان در چهارمین جلسه از جلسات آموزشی «زیبایی شناسی در شعر فارسی» اینبار «زیبایی در معنا» را بررسی و بیان کرد. 

ایهام (دو معنایی) 

ایهام یعنی به توهم انداختن ذهن. شاعر واژه را در سطح جمله به گونه یی بکار می برد که دو گونه معنا بدهد یکی عمومی و دیگری شاعرانه و ادبی.
برخی‌های شان هر دو معناهای عمومی‌اند اما واژه نقش دو معنا را کار می‌کند. 

زاهد شعر که مردم ملک‌اش می‌خوانند
قول ما نیز همین است که او آدم نیست
(حافظ) 

آدمی میان دو معنای از خود بالاتر و پایین تر جای گرفته است که منظور مردم بالا تر از آدم است و منظور حافظ پایین از آدم. 
ژان پل سارتر در اشاره به ایهام می‌نویسد که پیکاسو ” آرزو داشت که کبریتی نقاشی کند که هم خفاش باشد 
و هم در عین حال قوطی کبریت. 
هر کو نکاشت مهر و ز خوبی گلی نچید 
در رهگذار باد نگهبان لاله بود 
لاله هم گل است و چراغ. 
چراغی که در راه باد است خاموش می شود و لاله که پر پر می شود یعنی از زندگی خاموش می شود. 
فروغ فرخزاد که به اقتفای غزلی از سایه غزلی که ساخته بود هر دو نام را ایهام به کار برده است. 
در سایه ها فروغ تو بنشست و رنگ باخت 
او را به سایه از چه سیه پوش می کنی 
سایه و فروغ.

بخش دوم: به نقد و بررسی ده شعر از شاعر جوان و مستعد «نثار شهریور» اختصاص داشت.

یک نمونهٔ از آن ده شعر با دیدگاه‌های پیرامون آن: 

آویختی بر دار سرهای زیادی را
می خواستی جز من پسرهای زیادی را

میخوانم از روی خیابانهای سرگردان
افسانه ی تلخ سفرهای زیادی را

حتی اتاقم بوی زندان میدهد دیریست
بستی به رویم آه درهای زیادی را

شک داشتم چشم سپید مردم آزارت
افشا کند آخر خبرهای زیادی را

با یک نگاه مبهمت ای عشق دانستم
آن رو ز اما و اگرهای زیادی را

تو با چنین تعریفها از عاشقی دیگر
از پا درآوردی پدرهای زیادی را

چکیدهٔ دیدگاه‌های منتقدین حاضر در نشست: در نخست منتقدین به تقدیر و تمجید از «نثار شهریور» پرداخته و او را شاعر خوش آتیه، با استعداد و دارندهٔ آیندهٔ روشن قلمداد کرده و گفتند: سرودهای حاضر شاعر، بازتاب بارز استعداد اوست.

شعرهای آقای شهریور از نگاه تازه، پرداخت نسبتاً خوب و فرم امروزی برخوردار است که در موارد چند کشف‌های خوب شاعرانه، ترکیب‌ها و تصویرهای تازه دیده میشود که هرچند انسجام و برجسته‌سازی لازم را ندارند؛ اما قابلیت خوب، برای شکوفایی و بالندگی دارند. 

از نگاه ساختار بیرونی و جمله‌بندی در بعضی موارد، تزلزل و ضعف به چشم می‌خورد که نشان می‌دهد شاعر هنوز نیرو و توانایی کامل برای دفع این ضعف و مشکل را در دست ندارد و بایست با ممارست و مطالعهٔ هرچه بیشتر بر آن غالب آید. 

همچنین از نگاه ساختار محتوایی، در این ده شعر، فضای ذهنی شاعر، انسجام قابل قبولی ندارد و این ضعف باعث شده است تا برای مخاطب تصاویر و مضمون یکدست قابل انتزاع نباشد.

شاعر خوب و پایدار، شاعری‌ست که کلامش از صداقت گفتاری و پایداری عقیده در هر مسئلهٔ برخوردار باشد و ثبات عقیده در ساحت شعر سبب شناسهٔ شاعر شده و برایش کمک می‌کند تا راحت، پیوسته و یکدست عقاید خود را پیرامون هر مضمونی برای مخاطبین بازتاب دهد. 

غرض انسان از خوانش شعر، دریافت و درک حرف و حدیثی تازه‌ و جالبی‌ست که یا تا کنون با آن مواجه نشده و یا می‌خواهد با نظیر جالب و دیدنی‌تر آن مواجه شود و شعر نیز با این رسالت سبب انفعال درونی در مخاطب می‌شود. 

به همین جهت کار شاعر خلق تصویر و بیان تازه و متفاوت است که در شعرهای آقای شهریور کمتر به چشم می‌خورد. 

در بخش سوم: شعرخوانی

شاعران حاضر در نشست، هر یک: رحمت‌الله مشفق، انور نظری، رحیمی پارسی‌منش، گل‌آقا طاهری، سیدمحمدآقا طیبی، ثاقب خراسانی، فضل‌ربی افتقار، عاطف کابلیان، طاها حسینی، مجتبی کریمی، قدرت دلاور، ویس شیرزاد، صفت‌الله صفوان، سیدسکندرحسینی بامداد، صالح محمد خلیق و حمزه عابر، به خوانش سرودهای جدید خود پرداختند.