دومین عصر شعر پاییزی “انارستان” به پیشواز چله و گرامی‌داشت از آیین‌های کهن قلمرو زبان فارسی

گزارش: حمزه‌ عابر

عصر پنجشنبه ۲۳ قوس(آذرماه)1402 دومین گردهمایی ادبی «عصر شعر پاییزی» به پیشواز چله و طولانی‌ترین شب سال با عنوان «انارستان» هم‌زمان با سی‌امین نشست هفتگی انجمن ادبی«خانه مولانا» و انجمن نویسندگان بلخ «چارباغ خیال» در کتابخانه‌ی عمومی فردوسی شهر مزارشریف با حضور سید سکندر حسینی بامداد (شاعر نویسنده و رئیس کتابخانه‌ی عمومی فردوسی)،صالح محمد خلیق (شاعر، نویسنده و رئیس انجمن نویسندگان بلخ)، استاد تقی واحدی(داستان نویس نام آشنای بلخ)،عاطف کابلیان (شاعر و منتقد ادبی) ، علی‌رضا رحمانی (شاعر نویسنده و منتقد ادبی) ،محمد صابر رضایی(شاعرونویسنده) و شمار زیادی از فرهنگیان، مدیران مراکز آموزشی و فرهنگی ولایت بلخ، شاعران،نویسندگان،هنرمندان واهالی فرهنگ وادبیات این شهر برگزار شد.

این همایش ادبی با اجرای حمزه عابر (شاعر و عضو انجمن ادبی خانه مولانا و انجمن نویسندگان بلخ ) آغاز و با تلاوت استاد محمدنادر شریفی(رئیس شورای قاریان ولایت بلخ و دارالقران امام حسن مجتبی) شکل رسمی به خود گرفت.

عاطف کابلیان(شاعر و منتقد ادبی) به دومین سلسه از جلسه‌های «زیبایی شناسی در شعر فارسی» پرداخته گفت: زیبایی و زیبایی‌شناسی از زمان‌های قبل از سقراط به صورت موضوعی فرعی مورد توجه هنرمندان و هنرشناسان و فلاسفه بود تا  این که در قرن هجدهم «باوم گارتن» آن را به عنوان شاخه‌ای از علوم ثبت کرد.

سپس «فشنر» زیبایی شناسی را بر اساس بررسی تجربی یا استقرایی آثار هنری پایه‌گذاری و روش‌هایی وضع کرد که هنوز در سراسر جهان به کار می‌روند. به لحاظ آن که شعر نیز یک هنر متعالی ارزیابی می‌شود و هر اثر هنری در بنیان خود زیباست، میتوان ان را از دیدگاه زیبایی شناسی بررسی کرد.

کابلیان در ادامه گفت: درشعر، ظهور هر عاطفه و احساس در قالب زبانی مخیل شکل می‌گیرد و باموسیقی مناسب و هماهنگ، توان تاثیر و القا پیدا می‌کند. بنابراین چنانکه نتیجه بحث نشان می‌دهد زییایی زبان، موسیقی و تخیل در بخش روساخت، و زیبایی محتوا در بخش ژرف ساخت، ارکان سازنده زیبایی شعر است

سپس استاد سید سکندر حسینی بامداد رئیس کتابخانه‌ی عمومی فردوسی ضمن خوش آمدگویی به میهمانان این نشست و یادکرد مختصر از اولین نشست «عصر شعر پاییزی-انارستان» در سال گذشته ؛ به پیشینه وتاریخچه‌ی طولانی ترین شب سال و چله اشاره کرده گفت: این شب یکی از میراث‌های فرهنگی و تاریخی فارسی زبانان جهان است که سال گذشته به عنوان میراث فرهنگی مردم این خطه در دفتر سازمان جهانی یونسکو ثبت و ضبط گردید.

در ادامه به تاریخچه و فلسفه‌ی بزرگداشت از چله اشاره نموده و گفت: این شب در فرهنگ فارسی به معنی زایش و تولد است که طولانی‌ترین شب سال لقب گرفته است و پس از آن زایش خورشید نور و در دامنه‌ی روزها به سمت طولانی شدن گرایش می‌یابد و این جشن در میان خراسانیان از یک جشن عمومی به شکل یک جشن خانگی و خانوادگی باقی مانده است.

خراسانیان قديم شادی و نشاط را از موهبت‌های الهی و غم و اندوه و تيره دلی را از پديده‌های اهريمنی می‌پنداشتند.

رئیس انجمن ادبی خانه مولانا در بخشی سخنانش، از اهمیت برگزاری همایش‌های ادبی در وضعیت فعلی یاد کرده گفت: گردهمایی شاعران در این روزگار به هر بهانه ای که باشد نقش موثر در سبز شدن جوانه‌ی امید در دل شاعران جوان ونسل تازه‌ی از اهالی ادبیات کشور دارد.

استاد بامداد در فرجام دو غزل عاشقانه از دفتر شعری خودش(مویه‌های امو) را به خوانش گرفت و از بسامد پر رنگ و پر تکرار کلمه انار در شعرهایش یاد کرد.

در ادامه نشست شعر عصر پاییزی انارستان
استاد صالح محمد خلیق(رئیس انجمن نویسندگان بلخ) پیرامون شب چله و بزرگداشت از آن سخنرانی کرده گفت: «یلدا» برگرفته از واژهای سریانی به معنای «زایش» و یا«تولد» است که در قرن ۳ میلادی، میترا پرستان این اصطلاح را به ویژه در اشاره به شبی که الهه‌ی میترا در آن متولد شده بود، به کار گرفته و از آن استفاده می‌کردند.

آقای خلیق این شب را یکی از جشن‌ها و آیین‌های کهنی عنوان کرد که قرن‌ها و بلکه هزاران سال است که توسط خراسانیان و فارسی‌زبانان، کماکان پاسداری و برگزار می‌شود.

آیین شب یلدا همان شب چله است که هر ساله در اخرین شب پاییز و طولانی‌ترین شب سال، برپا می‌شود. آیینی که در آن خانواده‌های این قلمرو تاریخی و تمدنی در این منطقه گرد هم آمده تا با تجربه کردن لحظاتی شاد و مفرح، طولانی‌ترین شب سال را به صبح برسانند
اقای خلیق نیز سخنان خود را با غزل عاشقانه اش به این مناسبت به فرجام رسانید.

سپس شاعران حاضر در نشست: محمد نبی جبلی،گل آقا طاهری، مبین حکیمی، حسین اصیل قهرمان، سید امین اسفندیار، فردین عصمتی،سخی امیری،سید جمیل سجاد، حسن خرمی، حسیب دهزاد، بهمن انوشه، فضل‌الله افتقار، طاها حسینی، عاطف کابلیان، موسی مهربان، نجم‌الدین بهزاد، سید یاسین شریفی،اسحاق نورستانی، حمزه عابر و یونس ناصری سروده‌های مناسبتی و عاشقانه‌ی خودشان را به خوانش گرفتند.

این نشست ادبی پرشکوه، با صرف عصرانه به پایان رسید.